***EY İSKENDER AS!..ALEMLERİN SULTANI (ALLAH’UTEALA) HAKLI OLARAK BÜTÜN ALEMLERE SENİ TAKDİM EDİP;ONLARA, NİMET,ONLARI HİMAYE,DİN VE DEVLET İŞLERİNE HİZMET İÇİN KAİNAT’IN PADİŞAH’LIĞINA MAZHAR KILDI.
Husrev-i çârüm-serîr-i lâciverdî bir seher
Eyledi zulmet-serâ-yı ‘âlemi pür-nûr ü fer
Dagıdup cünd-i şebi feth itdi milk-i zulmeti
Subh-dem ceng-âver-i İskender-i Sencer-zafer
(KAHRAMAN İSKENDER AS,ZULMETTE OLAN ARZDA HÜKÜM SÜREN DÖRT HÜKÜMDARIN ASKERLERİNİ BİR ŞAFAK VAKTİ DAĞITARAK KAZANDIĞI ZAFER VE ALLAH’TAN GELEN NURLARIN ONDAN YANSIMASIYLA BÜTÜN ALEM NUR’A GARKOLDU.)
Gâfil olmañ iy firâk-ı fırka-i ehl-i dalâl
Geldi ol ceng-âver ejder der-kemîn-i intikâm
Gîv-i dîv-efgen Tehemten-tedbîr-i saf-şiken
Erdeşîr-i şîr İskender-haşem Sâm-ihtişâm
Nice yüz biñ Zâl ü Sâm’uñ dûdmânın [pest] iden
Vâlî-i kişver-güşâ vü hâmî-i nâmûs u nâm
((GAFİL OLMAYIN,EY DALALET FIRKALARI!..KARŞINIZDA (Ademoğulları olduğunuz için) SİZDEN İNTİKAM ALMAK İÇİN,PUSUDA BEKLEYEN EJDERHA GİBİ KUVVETLİ ŞEYTAN VAR.SİZİN (Emaniyye’ye bağlı olarak) ALDIĞINIZ TEDBİRLERİ YIKIP PARCALAYAN.ANCAK, (Allah’a ulaşmayı dilediğiniz Takdirde;) SİZİ ŞEYTAN’DAN KORUYAN;”ALLAH’IN HİMAYESİNDE VE İLAHİ İRADE İLE İDARE OLUNAN,İHTİŞAMIYLA,NİCE YÜZBİNLERCE HANEDANI ALÇALTAN,ÜLKELER AÇAN ALLAH’IN VALİSİ İSKENDER AS’DIR”))
Şükûh ü ‘adl ü dâd [ü] nâm-ı pâküñ dilde yâd olsa
Nedür Kisrâ vü Nûşirvân nedür Dârâ vü İskender
Olur terbiyyet-i hulk-ı cemîl ü feyz-i cûduñdan
Matar lûlû vü hûn misk ü ‘araz cevher hacer gevher
(ADALETİYLE,TEMİZ ŞÖHRETİYLE SÖYLENEN (İran hükümdarlarından) KİSRA,NÜŞİRVAN VE DARA’NIN,BİLE,NEDİR Kİ;”ALLAH’IN FEYZ’İNDEN,TERBİYESİ,CÖMERTLİĞİ,DAMARLARINDAKİ KAN’I MİSK OLAN ASALETLİ VE EN GÜZEL HUYLARA SAHİB” İSKENDER AS’IN YANINDA DEĞERLERİ ?)
Mazher-i in‘âmı olduñ pâdişâh-ı ‘âlemüñ
Sâye saldı başuña hâkân-ı İskender-nesak(150.sayfa)
Dîn ü devlet hıdmetine zâtuñı takdîm idüp
Bildi ol sultân-ı ‘âlem cümleden sensin ehak
((EY İSKENDER AS!..ALEMLERİN SULTANI (ALLAH’UTEALA) HAKLI OLARAK BÜTÜN ALEMLERE SENİ TAKDİM EDİP;ONLARA, NİMET,ONLARI HİMAYE,DİN VE DEVLET İŞLERİNE HİZMET İÇİN KAİNAT’IN PADİŞAH’LIĞINA MAZHAR KILDI))
kaynak:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215254/h/girismetin.pdf
Hayatı ve Eserleri:
Süheylî mahlası ile tanınan şair ve münşî sanatçının asıl adı Ahmed, künyesi Süheylî Ahmed bin Hemdem Kethudâ’dır. Eserlerinde daha çok mahlasını kullanmış, onu asıl ismi gibi benimsemiştir. Süheyl, güney yarım kürede bulunan parlak bir yıldızdır. En iyi Yemen’den görünen bu parlak yıldızın la‘l ve akik gibi değerli taşlara kırmızı rengini verdiğine inanılmaktadır. O yüzden akik ile Yemen genellikle birlikte kullanılmıştır.Aslen Şamlı olduğunu bildiğimiz sanatçı, kendisini doğunun parlak yıldızı gibi gördüğü için Süheylî mahlasını seçmiş olmalıdır.
Türk Edebiyatında Süheylî mahlasıyla tanınan iki şair daha bulunmaktadır. Bunlardan biri Çağatay sahası şairi Süheylî Emîr Nizâmü’d-dîn Ahmed (ö. 918/1513)’tir. Emîr Nizâmü’d-dîn Ahmed, bugün elimizde bulunmayan Türkçe Dîvân’ı, İstanbul kütüphanelerinde iki nüshası bulunan Farsça Dîvân’ı ve Leylâ ile Mecnûn isimli mesnevisi ile tanınmaktadır. Diğer Süheylî ise 1008 (1599-1600) yılında vefat eden mülâzım ve müderrislik yapmış olan Ankaralı Mustafa Çelebi’dir. Bugün için elimizde bu şaire ait birkaç şiir dışında bulgu ve bilgi bulunmamaktadır.
Süheylî’nin yaşadığı döneme ışık tutan kaynaklarda, şairin hayatı hakkında yetersiz ve kimi yanlış bilgiler bulunmaktadır. Tezkirelerde ve benzer biyografik eserlerde hayatına dair doğru bilgiler, onun Hemdem Kethudâ’nın oğlu olduğu, Mısır’da divan katipliği yaptığı ve aslen Şamlı olduğu ile sınırlıdır. Ansiklopedi ve kataloglardaki bilgiler ise eksik olmakla birlikte eserlerinden derlendiği için bazı doğru bilgileri içermektedir. Süheylî’nin hayatını, eserlerinden özellikle Dîvân’ından yararlanarak ortaya koymaya çalıştığımız için bu kaynaklardaki bilgilerin künyelerini dipnotta vermekle yetineceğiz. Süheylî’nin Acâ‘ibü’l-Me‘âsir ve Garâ’ibü’n-Nevâdir’i üzerine hazırladığı, bizim de yararlandığımız doktora çalışmasında meslektaşım Şerife Yağcı da, yazar ve şair Süheylî’nin hayatı ve eserleri hakkında önemli bulgu ve bilgilere ulaşmıştır
